افرادی که در بورس فعال هستند همواره به شکل های مخلتف با دو مفهوم Eps و Dps برخورد میکنند . اما Eps چیست؟ و تفاوت آن با Dps چیست؟ در ادامه با بررسی این دو واژه مهم بورسی می پردازیم.

EPS چیست ؟

کلمه eps مخفف عبارت Earnings Per Share که به معنی درآمد هر سهم است.

اگر بخواهیم خیلی ساده تعریف کنیم که eps چیست می توانیم بگوییم که eps یک شرکت برابر است با میزان سودی که در آن شرکت به ازای هر یک عدد سهم شرکت بدست می آید.

 

وقتی که شما کل درآمد (سود پس از کسر مالیات) یک شرکت در پایان سال (سال مالی) را بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم بکنید در واقع eps آن شرکت را محاسبه کرده اید.

برای مثال فرض کنید شرکتی توانسته است در پایان یک سال ۱۰۰ میلیون ریال سود کسب کند و تعداد سهام آن شرکت نیز ۱ میلیون سهم است.

در نتیجه eps آن شرکت برابر است با: ریال۱۰۰ = ۱,۰۰۰,۰۰۰ / ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰

یعنی این شرکت توانسته است در انتهای سال به ازای هر ۱عدد سهم خود ۱۰۰ ریال سود بدست آورد. پس eps این شرکت در انتهای سال برابر ۱۰۰ ریال شده است. در ادامه به توضیح درباره دونوع از eps که در بورس بسیار رایج هستند می پردازیم:

 

مقدمه ، تاریخچه eps

در سال‌های پیش، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران یکبار قبل از شروع سال مالی، بر اساس وضعیت عملکرد در سال‌های گذشته و برنامه‌هایی که مدنظر دارند در سال آینده اجرا کنند، پیش‌بینی خود را از سود سال آینده اعلام می‌کردند.

اما ارائه پیش‌بینی سود یا همان EPS از مدت‌ها پیش متوقف شده است.

سازمان بورس و اوراق بهادار با انتشار دستورالعملی جدید، حذف پیش­بینی سود (زیان) هر سهم (EPS) را اعلام و از نهم دی­ماه 1396 اجرایی نمود اما، این دستورالعمل با واکنش­‌های مثبت و منفی کم سابقه‌­ای از سوی اهالی بازار سرمایه همراه بود.

برخی معتقدند حذف پیش‌بینی EPS باعث شده سرمایه گذاران با تحلیل و بررسی بیشتری به خرید و فروش اقدام کنند.

در حال حاضر بعد از اتمام سال مالی شرکت و مشخص شدن عملکرد واقعیِ آن سال، درآمد هر سهم (EPS) واقعی اعلام می‌شود.

اگر مایلید سهام مختلف را مقایسه‌ کنید، بهتر است شیوه محاسبه EPS را بدانید.

EPS به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند معیاری برای ارزش‌گذاری سهام داشته باشند.

 

چرا تحلیلگران به EPS اهمیت می‌دهند؟

مقایسه قیمت دو شرکت هیچ اطلاعات مفیدی در پی ندارد. صرفا به خاطر اینکه قیمت بازار یک سهم پایین‌تر از قیمت یک سهم دیگر است نباید آنرا ارزنده‌تر دانست.

هر سهم شرکت، نماینده بخشی از مالکیت شرکت است و تحلیلگران برای بررسی عملکرد شرکت و وضعیت فعالیت‌های اقتصادی آن به سود شرکت می‌نگرند.

اما کل سود 2 شرکت مختلف معیار مناسبی برای مقایسه نیست. ممکن است شرکت A به 600 میلیون برگه سهم تقسیم شده باشد در حالیکه شرکت B به 5 میلیارد سهم تقسیم شده باشد.

اگر فرضا هر دو شرکت در یک سال مالی 100 میلیارد تومان سود ایجاد کرده باشد سود هر سهم شرکت A حدود 166 تومان خواهد بود ولی به هر سهم از شرکت B معادل 20 تومان سود تعلق خواهد گرفت.

به همین دلیل EPS (سود به ازای هر سهم) مطرح می‌شود زیرا سود هر سهم، نسبت به کل سود شرکت، معیار بهتری برای ارزیابی شرکت است.

هر دو مورد از این اطلاعات (هم سود خالص و هم کل سهام) که مربوط به شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس هستند در دسترس عموم قرار دارند و همه می‌توانند با بررسی گزارشات شرکت در سایت codal.ir و سایت tsetmc.com این اطلاعات را بدست آورند.

 

انواع EPS :

• EPS دنباله‌دار (The trailing EPS) :
  • از اعداد 12 ماه سابق برای محاسبه این EPS استفاده می‌کند.
  • این نوع EPS حدس و گمان دخیل نیست بلکه اعداد کامل محقق شده‌اند.
• EPS پیش‌‎بینی‌شده :
  • عبارت است از سود هرسهم که شرکت برای سال مالی که در پیش است پیش‌بینی می‌کند.
  • (ارائه EPS پیش‌بینی‌شده در بورس ایران متوقف شده است).
• EPS تحقق یافته :
  • عبارت است از سود هرسهم که در دوره مالی گذشته به هر سهم تعلق گرفته است.

 

EPS پیش بینی شده

EPS پیش بینی شده (درآمد پیش بینی شده هر سهم) مقدار سودی است که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند که در انتهای همان سال مالی به آن برسد.

شرکتهای بورسی هر ساله موظف هستند که قبل از شروع سال مالی جدید یک پیش بینی از عملکرد مالی خود به بورس ارائه کنند که در آن پیش بینی براساس عملکرد گذشته شرکت و همچنین نظر مدیران و کارشناسان شرکت یک eps برای سال مالی پیش روی شرکت پیش بینی می شود.

به این eps به اصطلاح eps پیش بینی شده گفته می شود. این eps همانطور که از نامش پیداست یک پیش بینی است که هنوز محقق نشده است.

این eps همان سودی است که شما در سایت tsetmc.com به عنوان عدد روبروی eps شرکتها مشاهده می کنید.

پس باید توجه داشته باشید که عددی که شما در سایت tsetmc به عنوان eps یک شرکت مشاهده می کنید، فقط پیش بینی آن شرکت از میزان سودی است که در انتهای آن سال بدست خواهد آمد و هیچ قطعیت و تضمینی وجود ندارد که حتما در انتهای سال این مقدار از eps برای شرکت بدست بیاید.

 

EPS محقق شده

این eps سودی است که یک شرکت توانسته بعد از گذشت یکسال مالی بدست بیاورد.

حسابداران و مدیران شرکت بعد از پایان سال مالی شرکت عملکرد واقعی شرکت را بررسی می کنند، بعد از محاسبه درآمدها و هزینه های شرکت، مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام می کنند که این سود همان eps تحقق یافته است.

 

معنی DPS چیست؟ سود تقسیم شده

کلمه dps مخفف عبارت Dividend Per Share است

dps آن قسمتی از eps است که بین سهامداران تقسیم می شود.

درصد سود تقسیمی یا dps در بین شرکتها متفاوت است.

شرکت‌ها سیاست‌های متفاوتی درخصوص تقسیم سود دارند. برخی ترجیح می‌دهند بیشتر سود سهام را بین سهامداران تقسیم کنند. اما برخی دیگر درصد کمی از سود را تقسیم کرده و بخش عمده آن را به تأمین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرح‌های توسعه‌ای، اختصاص می‌دهند.

حال اینکه چه مقدار از eps به عنوان dps بین سهامداران تقسیم شود، در مجمع شرکت تصمیم گیری می شود.

آن بخش از سود شرکت که به سهامداران پرداخت می‌شود، به سود سهام یا سود تقسیم شده معروف است.

مقدار سود سهام و تاریخ پرداخت آن را هیات‌مدیره در مجمع عمومی سهامداران پیشنهاد می‌کند.

DPS = EPS- (اندوخته قانونی + اندوخته طرح و توسعه + سود انباشته)

 

تفاوت EPS و DPS چیست؟

به مأخذ کتاب تکنیک های ساده و کاربردی در تحلیل بنیادی خود dps در واقع بخشی از eps است.

جنس هردوی آنها از سود شرکت است.

تفاوت در این است که در بیشتر مواقع با هم برابر نیستند.

معمولا مقدار dps از eps شرکت کمتر است.

چون شرکتها علاقه دارند بخشی از سود را نزد خود نگهدارند.

 

چه زمانی dps بیشتر از eps میشود؟

گاهی نیز ممکن است به دلایلی dps از eps بیشتر شود. مثلا شرکت علاوه بر سود امسال، ازسود انباشته ای که از سال گذشته داشته است نیز مقداری را تقسیم کند. این کار باعث می شود که مقدار dps از مقدار eps بیشتر شود.

 

نکاتی درباره dps شرکت ها

• معمولا شرکتها همه سود خود را به عنوان dps بین سهامداران تقسیم نمی کنند. بلکه مقداری از آن را نزد خود نگه می دارند تا بر حسب شرایط و نیاز خود از آن استفاده درست بکنند.
• هر شخصی که در هنگام مجمع شرکت سهامدار است، سودی که به عنوان dps در مجمع تصویب می شود به او تعلق می گیرد. پس حتی اگر فردای مجمع سهام خود را بفروشد نیز dps یه او تعلق می گیرد.
• شرکتها طبق قوانین بورس ۸ ماه زمان دارند که سود نقدی سهامداران را پرداخت کنند. بعضی از شرکتها این سود را زود و بعضی نیز خیلی دیر پرداخت می کنند.
• در نهایت اینکه میزان تقسیم سود و زمان پرداخت آن، به سیاستهای شرکت بستگی دارد. برای فهمیدن این رویه می توانید روند گدشته شرکت را بررسی کنید.

 

EPS منفی به چه معنی است؟

شرکتی که زیان‌ده هست و سود نداره میگن EPS منفی

 

منابع : خانه سرمایه  ، بورسینا